Göz damar tıkanıklığı nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir?

Göz damar tıkanıklığı, gözdeki retina tabakasını besleyen damarlardan birinin veya birkaçının tıkanması sonucu oluşan ciddi bir göz rahatsızlığıdır. Retinanın ihtiyaç duyduğu oksijen ve besin maddeleri bu damarlar aracılığıyla taşındığından, tıkanıklık görme kaybına kadar varabilen sorunlara yol açabilir. Genellikle iki türü vardır: retina arter (atar damar) tıkanıklığı ve retina ven (toplardamar) tıkanıklığı. Her ikisi de acil tıbbi müdahale gerektirir.

Belirtiler, tıkanıklığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişebilir, ancak genellikle ani başlangıçlıdır ve hızla ilerler. İşte yaygın belirtiler:

• Ani ve ağrısız görme kaybı: Genellikle tek gözde, aniden ortaya çıkar ve ağrı eşlik etmeyebilir. Görme kaybı tam veya kısmi olabilir.
• Bulanık veya puslu görme: Görüntü netliğinin kaybolması, sanki bir perdenin arkasından bakıyormuş gibi hissettirebilir.
• Görme alanında karanlık noktalar veya gölgeler: Özellikle periferik (yan) görmede siyah lekeler veya karanlık alanlar oluşabilir.
• Işık çakmaları: Gözde anlık parlamalar veya ışık patlamaları hissedilebilir; bu, retina ile ilgili bir uyarı işareti olabilir.
• Görüntüde dalgalanma veya çarpılma: Düz çizgilerin eğri görünmesi gibi distorsiyonlar yaşanabilir.
• Renk algısında değişiklik: Renkler soluk veya farklı görünebilir.
• Gözde basınç hissi veya ağrı: Nadiren de olsa, bazı durumlarda hafif ağrı veya rahatsızlık eşlik edebilir, özellikle tıkanıklık iltihapla ilişkiliyse.

Bu durum kendi kendine teşhis edilemez; mutlaka bir göz doktoru tarafından değerlendirilmelidir. Doktor, aşağıdaki yöntemlerle tanı koyar:

• Detaylı göz muayenesi: Görme keskinliği testi, göz tansiyonu ölçümü ve fundus muayenesi (göz dibi incelemesi) yapılır.
• Fundus anjiyografisi: Damarları daha net görmek için özel bir boya enjekte edilerek retina damarlarının görüntülenmesi sağlanır.
• Optik koherens tomografi (OCT): Retinanın kesitsel görüntülerini alarak tıkanıklığın etkilerini değerlendirir.
• Ultrasonografi: Eğer göz içi kanama gibi nedenlerle retina net görülemiyorsa, bu yöntem kullanılabilir.

Göz damar tıkanıklığı, yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol, sigara kullanımı ve ileri yaş gibi faktörlerle ilişkilidir. Düzenli göz kontrolleri, sağlıklı beslenme ve sigaradan kaçınmak riski azaltabilir. Yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, derhal bir göz doktoruna başvurun; erken müdahale, kalıcı hasarı önlemede hayati önem taşır.