Göz kapağında taş oluşumu neden olur ve nasıl tedavi edilir?

Göz kapağında "taş" olarak adlandırılan durum, tıbbi olarak "kalküler blefarit" veya halk arasında "kapak taşı" olarak bilinir. Bu durum, göz kapağı kenarındaki yağ (meibomian) bezlerinin salgılarının sertleşmesi ve küçük, beyazımsı-sarı renkte birikintiler oluşturmasıdır. Genellikle kirpik diplerinde veya göz kapağı iç yüzeyinde görülür ve gözde rahatsızlık, batma veya kızarıklığa neden olabilir. Ciddi bir sağlık sorunu olmamakla birlikte, ihmal edilirse enfeksiyon veya iltihaplanma riski taşıyabilir.

Göz kapağı taşları, genellikle aşağıdaki faktörlere bağlı olarak ortaya çıkar:

• Göz kapağı iltihabı (blefarit): Yağ bezlerinin tıkanmasına yol açarak taş oluşumunu tetikleyebilir.
• Kuru göz sendromu: Gözyaşı yetersizliği, göz kapağındaki salgıların yoğunlaşmasına neden olur.
• Hijyen eksikliği: Göz kapağı temizliğinin düzenli yapılmaması, birikim riskini artırır.
• Yaşlanma: Yaş ilerledikçe meibomian bezlerinin işlevi azalabilir ve salgılar sertleşebilir.
• Çevresel faktörler: Toz, kir veya makyaj malzemelerinin kalıntıları göz kapağını tıkayabilir.
• Bazı cilt rahatsızlıkları: Rozasea veya seboreik dermatit gibi durumlar göz kapağında taş oluşumuna zemin hazırlayabilir.

Taş oluşumu genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:

• Gözde batma, yanma veya kaşıntı hissi
• Kızarıklık ve tahriş
• Göz kapağında sert, küçük çıkıntılar
• Bulanık görme (taşlar göz yüzeyine temas ederse)
• Gözde yabancı cisim hissi

Tedavi, taşların boyutuna ve şikayetlere göre değişir. İşte yaygın tedavi yöntemleri:

• Evde bakım ve temizlik: Göz kapağını ılık su ve bebek şampuanı ile nazifçe temizlemek, birikintileri yumuşatabilir.
• Sıcak kompres: Günde birkaç kez 5-10 dakika ılık kompres uygulamak, yağ bezlerini açarak taşların atılmasını kolaylaştırır.
• Göz kapağı masajı: Kompres sonrası hafifçe masaj yapmak, tıkanıklığı gidermeye yardımcı olur.
• Doktor müdahalesi: Büyük veya rahatsız edici taşlar, bir göz doktoru tarafından steril bir aletle çıkarılabilir. Bu işlem hızlı ve ağrısızdır.
• İlaç tedavisi: Enfeksyon varlığında antibiyotikli göz damlaları veya merhemler reçete edilebilir.
• Kronik durumlarda tedavi: Tekrarlayan taşlar için düzenli göz kapağı hijyeni ve doktor kontrolü önerilir.

Taş oluşumunu önlemek için:

• Göz kapağı temizliğini günlük olarak yapın.
• Göz makyajını uyumadan önce mutlaka temizleyin.
• Kuru göz varsa, suni gözyaşı damlaları kullanın.
• Dengeli beslenme ve yeterli su tüketimi, genel göz sağlığını destekler.

Eğer belirtiler şiddetlenirse veya sık tekrarlıyorsa, mutlaka bir göz doktoruna başvurun. Erken müdahale, komplikasyonları önlemede etkilidir.