Pannus gözde ne anlama geliyor ve nasıl oluşur?

Pannus, tıbbi olarak genellikle kornea üzerinde anormal damar oluşumu ve fibrovasküler doku büyümesi anlamına gelir. Gözdeki pannus, özellikle korneanın üst kısmında (limbus bölgesinden başlayarak) gelişen, normalde şeffaf olan kornea dokusunun içine doğru ilerleyen yeni damarlar ve bağ dokusundan oluşan bir tabakadır. Bu durum, korneanın saydamlığını bozarak görme kalitesini olumsuz etkileyebilir ve çeşitli göz hastalıklarının bir belirtisi olarak ortaya çıkabilir.

Pannus oluşumu, genellikle kronik inflamasyon (iltihap) veya hipoksi (oksijen yetersizliği) gibi faktörlere bağlı olarak tetiklenir. İşte temel oluşum süreçleri:

• İnflamatuvar Uyarı: Gözde uzun süreli iltihap olduğunda (örneğin, keratit, kuru göz sendromu veya kontakt lens aşırı kullanımı), bağışıklık sistemi hücreleri (örn., T-lenfositler ve makrofajlar) sitokin adı verilen kimyasal sinyaller salgılar. Bu sinyaller, korneanın kenarındaki damarların büyümesini teşvik eden vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) gibi molekülleri aktive eder.
• Damar Oluşumu (Anjiyogenez): VEGF ve diğer büyüme faktörleri, mevcut damarlardan yeni damarların oluşmasını sağlar. Bu yeni damarlar, korneanın normalde damarsız olan dokusuna doğru ilerler ve beraberinde fibrotik doku (lifli bağ dokusu) getirir.
• Doku Değişiklikleri: Zamanla, bu damar ve doku büyümesi korneanın şeffaflığını bozar, skar dokusu oluşumuna yol açabilir ve görme kaybına neden olabilir. Özellikle kontakt lens kullanıcılarında, lensin korneaya oksijen geçişini engellemesi sonucu hipoksi gelişir ve bu da pannus oluşumunu hızlandırır.

Pannus genellikle altta yatan bir göz rahatsızlığı veya durumu ile ilişkilidir. Başlıca nedenler şunlardır:

• Kronik Keratit: Kornea iltihabı, örneğin herpes simpleks keratiti veya atopik keratokonjonktivit.
• Kontakt Lens Aşırı Kullanımı: Uzun süreli veya uygun olmayan lens kullanımı, korneada oksijen yetersizliğine neden olur.
• Kuru Göz Sendromu: Göz yüzeyinin kronik irritasyonu inflamasyonu tetikler.
• Otoimmün Hastalıklar: Romatoid artrit veya sistemik lupus gibi durumlar gözü etkileyebilir.
• Travma veya Enfeksiyonlar: Gözdeki yaralanmalar veya tekrarlayan enfeksiyonlar.

Pannus, erken teşhis ve tedavi edilmezse kalıcı görme sorunlarına yol açabilir. Tedavi, altta yatan nedenin kontrol altına alınmasını (örneğin, anti-inflamatuvar ilaçlar, kontakt lens kullanımının düzenlenmesi veya cerrahi müdahaleler) içerir. Düzenli göz muayeneleri ve risk faktörlerinin minimize edilmesi, pannus oluşumunu önlemede kritik öneme sahiptir.