Sürgün göz aşısı işlemi nasıl uygulanır?

Sürgün göz aşısı, bitkilerde iki farklı tür veya çeşidin birleştirilerek tek bir bitki olarak büyütülmesini sağlayan bir aşılama yöntemidir. Bu teknikte, bir bitkiden alınan tek bir göz (tomurcuk), başka bir bitkinin gövdesine veya dalına yerleştirilir. Genellikle meyve ağaçları, süs bitkileri ve asmalarda yaygın olarak kullanılır. İşlem, bitkinin aktif büyüme döneminde yapılır ve yüksek başarı oranına sahiptir.

1. Zamanlama ve Hazırlık: Aşılama, bitkinin aktif büyüme döneminde, genellikle ilkbahar veya yaz aylarında yapılmalıdır. Anaç bitki sağlıklı ve iyi gelişmiş olmalıdır. Gözün alınacağı kalem bitki de taze ve hastalıksız olmalıdır. İşlem öncesi tüm aletler dezenfekte edilerek temizlenmeli, bu sayede enfeksiyon riski azaltılmalıdır.

2. Gözün Alınması: Kalem bitkiden, olgunlaşmış bir sürgün seçilir. Göz, yaprak sapının hemen altında bulunan tomurcuktur. Keskin bir bıçakla, gözün yaklaşık 1-2 cm üstünden başlanarak, hafifçe aşağı doğru inilir ve gözün altına kadar ince bir kabuk parçasıyla birlikte çıkarılır. Gözün hemen altındaki odun dokusuna zarar vermemeye dikkat edilmelidir. Göz, temiz ve nemli bir bezle korunabilir.

3. Anaç Üzerinde Kesinin Açılması: Anaç bitkinin gövdesi veya dalı üzerinde, topraktan 15-30 cm yükseklikte, düzgün bir bölge seçilir. "T" şeklinde bir kesi yapılır: Önce yatay bir kesi (yaklaşık 1 cm), ardından dikey bir kesi (2-3 cm) uygulanır. Kesiler, kabuğu kesmeli ancak odun dokusunu derinlemesine zedelememelidir. Kabuk, hafifçe kaldırılarak kesi açılır.

4. Gözün Yerleştirilmesi: Alınan göz, anaçtaki "T" kesisine dikkatlice yerleştirilir. Göz, kesinin tam ortasına gelecek şekilde, kabuk altına kaydırılır. Gözün üst kısmı, yatay kesi hizasında olmalı ve iyice temas etmelidir. Elle bastırarak hava boşlukları giderilir.

5. Bağlama ve Koruma: Göz yerleştirildikten sonra, aşı bağı (rafya veya özel bant) kullanılarak sıkıca sarılır. Gözün dışarıda kalmasına dikkat edilir; bağ, gözü kapatmamalıdır. Bu, gözün nefes almasını ve büyümesini sağlar. Aşı yeri, nem kaybını önlemek için koruyucu macunla kaplanabilir, ancak bu zorunlu değildir.

6. Sonrasında Bakım: Aşı yapıldıktan sonra, bitki düzenli sulanmalı ve gübrelenmelidir. Yaklaşık 2-4 hafta içinde, göz yeşil ve canlı kalıyorsa aşı tutmuş demektir. Bağ, gözün büyümeye başladığı dönemde (genellikle birkaç hafta sonra) kesilerek çıkarılmalıdır. Anaç bitkinin üst kısımları, aşılı gözün gelişimini teşvik etmek için zamanla budanabilir.

Bu adımları takip ederek, sürgün göz aşısını başarıyla uygulayabilir ve bitkilerinizin verimini veya görünümünü artırabilirsiniz. Deneyim kazandıkça, işlem daha hızlı ve etkili hale gelecektir.