Uyuz böceği belirtileri nelerdir ve nasıl yok edilir?

Mikroskobik bir akarın neden olduğu uyuz hastalığı, şiddetli kaşıntı ve deri döküntüleriyle kendini gösteren bulaşıcı bir cilt rahatsızlığıdır. Bu yazı, hastalığın belirtilerinden korunma yöntemlerine, tedavi sürecinden çevresel temizlik önlemlerine kadar tüm detayları kapsamlı şekilde ele alıyor.

20 Kasım 2025

Uyuz (Skabies) Hastalığı Nedir?


Uyuz, insan derisinin üst tabakasına yerleşen "Sarcoptes scabiei" adlı mikroskobik bir akarın (böcek değil, eklembacaklı) neden olduğu bulaşıcı bir deri hastalığıdır. Bu akar deride tüneller açarak ilerler, yumurtalarını bırakır ve bu durum şiddetli kaşıntıya yol açar. Temas yoluyla kolayca yayılabilir.

Uyuzun Başlıca Belirtileri Nelerdir?


Belirtiler genellikle akarın vücuda girmesinden 4-6 hafta sonra ortaya çıkar. Eğer daha önce uyuz geçirdiyseniz, belirtiler 1-4 gün gibi kısa bir sürede görülebilir.

  • Şiddetli Kaşıntı: Özellikle geceleri artan, dayanılması zor bir kaşıntı en tipik belirtidir.
  • Döküntü: Kaşıntılı bölgelerde küçük kırmızı kabarcıklar, sivilce benzeri oluşumlar veya pullanmalar görülür.
  • Tüneller (Galeri): Deri yüzeyinde, 1-10 mm uzunluğunda, grimsi veya ten renginde, ince çizgi şeklinde tüneller görülebilir. Bunlar akarın ilerlediği yollardır.
  • Kaşımaya Bağlı Yaralar: Sürekli kaşıma sonucu deride sıyrıklar, kabuklanmalar ve hatta ikincil enfeksiyonlar oluşabilir.

Belirtilerin En Sık Görüldüğü Vücut Bölgeleri:

  • Parmak araları
  • Bilekler, dirsekler ve koltuk altları
  • Bel çevresi ve göbek
  • Kalça ve kasıklar
  • Erkeklerde genital bölge
  • Kadınlarda meme uçları çevresi
  • Çocuklarda avuç içi, ayak tabanı, yüz ve kafa derisi

Uyuz Nasıl Yok Edilir ve Tedavi Edilir?


Uyuzdan kurtulmak hem kişisel tedaviyi hem de çevresel temizliği gerektiren iki aşamalı bir süreçtir. Tedavi mutlaka bir doktor (dermatolog) kontrolünde yapılmalıdır.

1. Tıbbi Tedavi (Doktor Kontrolünde)

Doktorunuz aşağıdaki tedavilerden birini veya birkaçını reçete edebilir:

  • Permethrin Krem: En yaygın ve etkili tedavi yöntemlerinden biridir. Vücudun boyundan aşağı tüm bölgelerine (tırnak altları, parmak araları, genital bölge dahil) uygulanır, 8-14 saat bekletilir ve sonra durulanır. Genellikle bir hafta sonra ikinci bir uygulama gerekebilir.
  • İvermektin Tableti: Ağızdan alınan bir ilaçtır. Özellikle bağışıklığı baskılanmış kişilerde veya krem tedavisine yanıt vermeyen durumlarda tercih edilir. Dozajı doktor belirler.
  • Kükürt Merhemi: Hamilelerde, emzirenlerde ve bebeklerde güvenle kullanılabilen bir seçenektir.
  • Kaşıntı ve Döküntü İçin Yardımcı İlaçlar: Doktorunuz kaşıntıyı hafifletmek için antihistaminikler veya kortizonlu kremler de önerebilir.

ÖNEMLİ UYARI: Tedavi, aynı evi paylaşan ve belirti göstermese bile temas halindeki TÜM aile bireyleri tarafından AYNI ANDA uygulanmalıdır.

2. Çevresel Temizlik ve Dezenfeksiyon

Akarlar deri dışında 48-72 saate kadar yaşayabildiğinden, evinizin temizliği tedavinin ayrılmaz bir parçasıdır.

  • Çamaşırlar ve Yatak Örtüleri: Kıyafetleri, havluları, çarşafları ve pijamaları en az60°Csıcaklıkta yıkayın ve mümkünse ütüleyin.
  • Yıkanamayan Eşyalar: Battaniye, yastık, peluş oyuncak gibi yıkanamayan eşyaları ağzı kapalı bir plastik poşette en az 3-4 gün (tercihen 1 hafta) bekletin. Akarlar bu sürede besinsiz kalarak ölecektir.
  • Elektrikli Süpürge: Halıları, koltukları, yatakları ve zeminleri detaylı bir şekilde elektrik süpürgesi ile temizleyin. Süpürge torbasını hemen değiştirin veya atın.
  • Kişisel Eşyaların Ayrılması: Havlu ve giysileri başkalarıyla paylaşmayın.

Sonuç

Uyuz, doğru ve düzenli tedavi ile tamamen iyileştirilebilen bir hastalıktır. Sabır ve özen gerektirir. Şüpheli belirtileriniz varsa vakit kaybetmeden bir dermatoloji uzmanına başvurmanız en doğru adım olacaktır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Editörün Seçtiği
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Miyop Testi Nedir ve Nasıl Yapılır?
Miyop Testi Nedir ve Nasıl Yapılır?
Lazerle Miyop Tedavisi
Lazerle Miyop Tedavisi
Miyop Ne Demektir
Miyop Ne Demektir
Miyop Göz Ameliyatı Riskleri ve Sonrası
Miyop Göz Ameliyatı Riskleri ve Sonrası
Yüksek Miyop Belirtileri ve Tedavisi
Yüksek Miyop Belirtileri ve Tedavisi
;